Na ziemiach polskich powiat występował już w okresie średniowiecza. Początkowo jako jednostka sądownicza i skarbowa, później jako jednostka administracyjna. Od XIII wieku zarządzający powiatem starosta pełnił urząd królewskiej władzy administracyjnej i wojskowej na danym terenie. W XVI wieku województwa i powiaty były podstawowymi jednostkami administracyjnymi na terytorium Rzeczypospolitej. W czasach rozbiorów istniały powiaty lub odpowiedniki powiatów, takie jak w krajach zaborczych.

Pod panowaniem Prus funkcjonowała na Śląsku wielostopniowa struktura administracyjna (prowincja - rejencja - powiat - gmina). Prowincja śląska posiadała trzy rejencje - wrocławską, opolską i legnicką. W skład rejencji legnickiej wchodziły powiaty: bolesławiecki, bolkowski, chojnowsko-złotoryjski, głogowski, Hoyerswerda, jaworski, jeleniogórski, kamiennogórski, kożuchowski, legnicki ziemski, lubański, lubiński, lwówecki, Rothenburg, szprotawski, świerzawski, zgorzelecki ziemski, zielonogórski i żagański. Siedziba rejencji legnickiej mieściła się w zamku piastowskim w Legnicy. Na czele rejencji stał prezydent (Regierungsprasident), a na czele powiatu starosta (Landrat).

Na przestrzeni dalszych lat, z uwagi na zmieniającą się sytuację polityczną, gospodarczą i społeczną, struktura administracyjna zmieniała się wielokrotnie, dzielono i łączono prowincje, rejencje i powiaty.

Administrację w skali powiatu sprawowali landraci, na Śląsku wybierani przez właścicieli dóbr szlacheckich danego terenu (spośród siebie) i mianowani przez króla. Landrat posiadał dwóch deputowanych powiatowych, wybieranych na sejmiku powiatowym. Był on urzędnikiem policyjnym, a jego władza obejmowała wsie i miasta, z wyjątkiem wyłączonych z powiatu. Landrat przewodniczył też sejmikom powiatowym (powołanym w 1827r.), których wąskie kompetencje samorządowe dotyczyły spraw komunalnych, w ramach obowiązujących przepisów.

Landraci powiatu legnickiego w latach 1818-1945

 

1812
Przewodniczący rady Baron von Kittlitz in Liegnitz,
1817
Major Ludwig von Schwerin z Legnicy,
1822
Ernst Sigismund von Berge und Herrndorff,
1850
Otto Friedrich Karl von Bernuth,
1863
Karl Hoffmann-Scholtz,
1880
Dr. Karl Schilling,
1899
Arthur Freiherr von Salmuth,
1917
Właściciel majątku ziemskiego Willy von Rother z Rogowa,
1918
Właściciel majątku ziemskiego Willy von Rother z Legnicy,
1920
Karl Ott,
1931
Przewodniczący rady Dr. Erich Krause z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych,
1932
Starosta Dr. August Loos aus Nienburg,
1934
Karl Williger,
1934
Starosta Walter Kühn z Wałbrzycha,
1935
Starosta Walter Kühn z Legnicy,
1940
Przewodniczący rady Dr. Fritz Herber z Legnicy,
1940
Bernotat in Ratibor,
1941
Starosta a. D. von Guenther, wcześniej Rawitsch,

Po zakończeniu II wojny światowej jednostkami podziału administracyjnego państwa polskiego były województwa, powiaty, gminy i gromady. Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 29 maja 1946r. powołano województwo wrocławskie między innymi z powiatem legnickim. Kolejna reforma administracji publicznej przeprowadzona w latach 1972-1975 wprowadziła dwustopniowy podział kraju na województwa i gminy, w roku 1975 zlikwidowano powiaty.

 

Przedwojenny Plac Słowiański z lotu ptaka

W wyniku przemian społeczno-ustrojowych zapoczątkowanych w roku 1989 podjęto reformę systemu administracji publicznej, dnia 5 czerwca 1998r. uchwalono ustawę o samorządzie powiatowym, a na mocy ustawy z dnia 24 lipca 1998r. wprowadzono trójstopniowy podział terytorialny państwa.

Utworzony powiat, jako wspólnota samorządowa, a jednocześnie jednostka podziału terytorialnego kraju, został zobligowany do świadczenia usług publicznych w skali ponad gminnej. Rolę organu stanowiącego i kontrolnego pełni rada powiatu, której kadencja trwa cztery lata, natomiast rolę organu wykonawczego zarząd powiatu ze starostą na czele.

W obecnych granicach powiatu znajdują się: jedno miasto, jedno miasto i gmina oraz sześć gmin.

 

W porównaniu do lat poprzednich, współczesny powiat legnicki jest znacznie większy obszarowo, np.: powiat legnicki z 1975 roku zajmował 618 km2, a powiat Liegnitz w 1939 roku, w którym zamieszkiwało ok. 42 tysiące mieszkańców, liczył zaledwie 611 km2. To powiększenie terenu oraz ilości ludzi spowodowane zostało faktem, że obecnie w skład powiatu legnickiego weszło miasto Chojnów wraz z gminą Chojnów, należącymi wcześniej do powiatu złotoryjskiego.