Obszar siedliskowy Pątnów Legnicki

Powierzchnia:

8,38 km²

Data utworzenia:

06.03.2009 r.

Położenie administracyjne:

gmina Kunice i Miłkowice

Powiązania z innymi obszarami chronionymi:

rezerwat przyrody ,,Błyszcz'' i ,,Ponikwa''

Opis obszaru

Obszar położony w obrębie Wysoczyzny Lubińskiej i Równiny Legnickiej, między miejscowościami Pątnów Legnicki, Dobrzejów, Miłogostowice i Bieniowice. Połowę powierzchni stanowią lasy z dominującymi drzewami liściastymi i mieszanymi. Lasy leżące na terenie obszaru należą do Korytarza Południowo-Centralnego, na odcinku łączącym Lasy Milickie i Dolinę Baryczy z Borami Dolnośląskimi. W płaszczyźnie równoleżnikowej obszar przecina potok Młokita – dopływ rzeki Kaczawy. Na północ od miejscowości Bieniowice zlokalizowany jest ponad 80 ha kompleks stawów z hodowlą karpia.

Walory przyrodnicze

Obszar został utworzony w celu ochrony jednej z najważniejszych dolnośląskich populacji motyla barczatki kataks, której liczebność została oszacowana na 500-1000 osobników.W stawach występuje liczna populacja kumaka nizinnego, a w potoku Młokita żyje wiele gatunków ryb m.in. różanka i piskorz. Ssakami występującymi na tym obszarze są: wydry i bobry. W Krajową Czerwoną Listę Zwierząt Ginących i Zagrożonych wpisane są trzy gatunki motyli: ogończyk akacjowiec, mieniak tęczowiec i sówka. Na obszarze stwierdzono obecność 6 typów siedlisk przyrodniczych, z tego 5 uznano za przedmioty ochrony. Największy udział w powierzchni mają środkowolądowe kwaśne dąbrowy, grądy środkowoeuropejskie i łąki świeże użytkowane ekstensywnie zajmujące ponad 17% powierzchni obszaru. Pozostałe typy zajmują razem niewiele około 1 % powierzchni.

Chronione gatunki zwierząt

• barczatka kataks [bezkręgowiec]
• czerwończyk nieparek [bezkręgowiec]
• kumak nizinny [płaz]
• modraszek nausitous [bezkręgowiec]
• wydra [ssak]

Zagrożenia obszaru

Głównym zagrożeniem jest rozwijająca się gospodarka leśna i rolna (wypalanie traw, zarośli i szuwaru na wiosnę). Dla populacji barczatki kataks głównym niebezpieczeństwem jest wzrastająca populacja  bażanta, którego pokarmem są głównie gąsienice i poczwarki z tego gatunku motyla. Hodowla na tutejszych stawach drapieżnych gatunków ryb: szczupaka i okonia - jest głównym zagrożeniem dla populacji kumaka nizinnego.

Cel ochrony

Głównym celem jest utrzymanie właściwego stanu ochrony barczatki kataks i kumaka nizinnego oraz ich siedlisk.

Irysowy Zagon koło Gromadzynia

Powierzchnia:

38,8 ha

Położenie administracyjne:

gmina Prochowice

Data utworzenia:

grudzień 2016 r.

Opis obszaru

Obszar znajduje się na granicy Wysoczyzny Lubińskiej i Obniżenia Ścinawskiego pomiędzy Gromadzyniem, a Mierzowicami. Teren porośnięty jest głównie łąkami, z towarzyszeniem zabagnionych obniżeń, kęp krzewów, zadrzewień i pól. Na obszarze można wykonywać wiele form turystyki:

• turystykę ekologiczną;
• turystykę wypoczynkową;
• turystkę aktywną.

Walory przyrodnicze

Na obszarze występują cztery typy nieleśnych siedlisk przyrodniczych, z których najcenniejszym podmiotem ochrony są zmiennowilgotne łąki trzęślicowe. Sporą część terenu pokrywają typy siedlisk niżowych i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie. Niewielka część obszaru porośnięta jest łąkami selernicowymi oraz ziołoroślami nadrzecznymi. Pod ochroną są tu głównie motyle, takie jak czderwończy nieparek oraz barczatka kataks.

Zagrożenia obszaru

Głównym zagrożeniem terenu jest zamiana łąk na pola uprawne. Kolejnym niebezpieczeństwem jest porastanie łąk przez trzcinnik piaskowy.

Cel ochrony

Głównym celem ochrony jest utrzymanie dobrze zachowanego kompleksu pół naturalnego siedlisk przyrodniczych wraz z występującym na jego obszarze gatunków fauny i flory.

Łęgi Odrzańskie

Powierzchnia:

20 223 ha

Położenie administracyjne:

Na terenie województwa dolnośląskiego:

• powiat legnicki: gmina Prochowice;
• powiat średzki: gminy Miękinia, Środa Śląska, Malczyce;
• powiat wołowski: gminy Brzeg Dolny, Wołów, Wińsko;
• powiat górowski: gminy Głogów, Pęcław.

Na terenie województwa lubuskiego:

• powiat wschowski: gmina Szlichtyngowa.

Powiązania z innymi obszarami chronionymi:

• Obszary chronionego krajobrazu: ,,Dolina Baryczy'', ,,Dolina Odry''
• Park Krajobrazowy: ,,Dolina Jezierzycy''
• Rezerwaty przyrody: ,,Zabór'', ,,Łęg Korea'', ,,Odrzysko'', ,Skarpa Storczyków''

Opis obszaru

Obszar leży nizinie Śląskiej. Jest to największy kompleks łęgowy Polski w dolinie Odry, która jest jego główną osią ekologiczną. Łęgi Odrzańskie stanowią rozległy fragment doliny Odry o długości 101 km, od Brzegu Dolnego do Głogowa. Na terenie występują liczne zbiorowiska leśne. Obszar obejmuje siedliska nadrzeczne zachowane w międzywale oraz najlepiej wykształcone lasy, łąki i torfowiska niskie poza jego obrębem. Spora część terenu jest regularnie zalewana. Łęgi Odrzańskie są pokryte siedliskami starodrzewi, w dolinie znajduje się kompleks wilgotnych i świeżych łąk. Łęgi Odrzańskie są najdłuższą ostoją na Dolnym Śląsku, a dzięki położeniu przy dolinie jednej z największych rzek jest także ważnym korytarzem ekologicznym. Dla turystów lubiących aktywnie spędzać czas jest wyznaczony szlak rowerowy ,,Dolina Środkowej Odry''. Obszar oprócz turystyki przyrodniczej, doskonale nadaje się do turystyki pieszej, poza walorami turystycznymi warto zwiedzić kilka zabytków obok obszaru.

Walory przyrodnicze

Na obszarze wyróżnia się 11 siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej oraz 23 gatunki zwierząt wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Pod względem ilości chronionych gatunków jest to jeden z najbardziej wartościowych dla ochrony różnorodności biologicznej obszarów Dolnego Śląska. Wśród gatunków objętych ochroną można wyróżnić: siedliska dębowo-jesionowo-wiązowych lasów nadrzecznych, które należą do największego w Polsce zwartego kompleksu lasów łęgowych. Łęgi Odrzańskie składają się również z siedlisk łąk selernicowych oraz łęgów wierzbowo-topolowych. Na obszarze stwierdzono obecność kilku rzadkich gatunków bezkręgowców (motyli, chrząszczy i ważek) oraz gatunków ryb jak: kiełb białopłetwny i boleń. Ptaki występujące na obszarze to kania czarna, muchołówka białoszyja, dzięcioł średni, dzięcioł zielonosiwy, kania ruda, czapla siwa, świerszczak trzmielojad i srokosz. Obszar pełni rolę bardzo ważnego korytarza ekologicznego.

Zagrożenia obszaru

Do zagrożeń można zaliczyć zakłócenia stosunków wodnych wskutek regulacji dopływu Odry poprzez działania związane z ochroną przeciwpowodziową, żeglugą śródlądową oparte na zwężaniu koryta oraz doliny zalewowej. Innym zagrożeniem jest celowe zalesianie otwartych terenów śródleśnych oraz wyrąb starodrzewów i drzew dziuplastych.

Cel ochrony

Głównym celem ochrony jest utrzymanie zróżnicowanych ekosystemów, które są zależne od okresowych wylewów Odry, ale także utrzymanie występujących na terenie lasów łęgowych, łąk zalewowych i wilgotnych, turzycowisk oraz trzcinowisk i starorzeczy.

Obszary ptasie Bory Dolnośląskie

Bory Dolnośląskie są jednym z największych kompleksów leśnych Polski, tereny leśne zajmują ponad 3/4 powierzchni. Obszar położony jest w obrębie mezoregionów: Bory Dolnośląskie, Równina Szprotawska, Wysoczyzna Lubińska oraz Równina Chojnowska. Występują tu ubogie siedliska borowe, z dominacją sosny w drzewostanach, przy domieszce dębu bezszypułkowego, brzozy, buka i świerka. Mimo małego udziału powierzchniowego, znajdują się tu kompleksy stawów, porośniętych głównie szuwarami.

Walory przyrodnicze

Bory Dolnośląskie są najważniejszą krajową ostoją dwóch gatunków sów: włochatki i sóweczki, ponadto występują tu głuszec, żuraw, lelka i lerka. W przypadku głuszca jest to jedyne miejsce jego występowania zachodniej części Polski. Jest to najważniejsza ostoja bielika.

Zagrożenie obszaru

Głównym zagrożeniem obszaru jest przekształcanie siedlisk dla zachowania najcenniejszych elementów miejscowej awifauny, w tym również przedmiotów ochrony w obszarze. Innym czynnikiem zagrażającym jest usuwanie z drzewostanów martwych i obumierających drzew, w tym dziuplastych. Również budowa w okolicach dróg szybkiego ruchu jest ogromnym niebezpieczeństwem, ponieważ duża część zwierząt ginie w kolizjach z pojazdami.

Cel ochrony

Głównym celem jest utrzymanie i poprawa populacji ptaków uznanych za przedmioty ochrony oraz zabezpieczenie biotopów koniecznych do ich przetrwania.

Literatura

• Krzysztof Świerkosz, Halina Liberacka, Marta Łysiak, Krzysztof Zając: Obszary Natura 2000 na Dolnym Śląsku, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, 2012 r.
  
• H.Wojewódzka: Przyroda Doliny Odry Opowieść o rzece i środowisku przyrodniczym jej doliny, Nowa Sól 2003 r.
• Zygmunt Dajdok, Remigiusz Pielech, Andrzej Raj, Ewa Szczęśniak, Barbara Wieniawska-Raj, Krzysztof Zając: REZERWATY PRZYRODY województwa dolnośląskiego, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, 2017 r.