Pod względem bogactwa dóbr kultury powiat legnicki charakteryzuje się dużą zasobnością. Dotyczy to zarówno liczby zabytków archeologicznych, jak i zabytków ruchomych i nieruchomych.

Zabytki archeologiczne

Teren powiatu legnickiego to obszar o wyjątkowo intensywnym osadnictwie w całym okresie historycznym, dlatego też odkryto tutaj bardzo dużo pozostałości terenowych pradziejowego osadnictwa, tj. cmentarzyska, kurhany, a także relikty działalności gospodarczej, artystycznej i religijnej. W powiecie legnickim odnotowano 1299 stanowisk archeologicznych, na których wydzielono 2242 fakty osadnicze, tj. ślady osadnictwa z poszczególnych okresów historycznych, z tego 77 wpisano do rejestru zabytków.

Najwięcej faktów historycznych zlokalizowanych jest w gminie Legnickie Pole - 491. Są to ślady osadnictwa, punkty osadnicze, osady, grodziska, cmentarzyska ciałopalne, obozowiska.

Niektóre stanowiska archeologiczne posiadają duże walory turystyczno-krajoznawcze. Należą do nich grodziska wczesnośredniowieczne we wsi Krajów (gm. Krotoszyce), Czarnków (gm. Legnickie Pole) i Dobrzejów (gm. Miłkowice.

Zabytki nieruchome

W wojewódzkiej ewidencji zabytków obejmującej układy urbanistyczne, architekturę i budownictwo, ogrody i parki oraz cmentarze, znajduje się 1551 obiektów zabytkowych (najwięcej w gminie Krotoszyce - 380). Do rejestru zabytków nieruchomych wpisano 166 obiektów (najwięcej w gminie Chojnów - 40).

Cenną pozostałością po naszych przodkach są układy urbanistyczne, które zachowały się w Chojnowie, Legnickim Polu i Prochowicach. W Chojnowie występuje najwięcej zabytków architektury i budownictwa, są to fragmenty murów obronnych, Baszta Tkaczy, kościół parafialny i zamek piastowski.

Wśród nieruchomych obiektów zabytkowych najliczniej reprezentowane są obiekty sakralne. Do najważniejszych zaliczyć należy uznany za pomnik historii barokowy pobenedyktyński zespół klasztorny wraz z osiemnastowiecznym Kościołem św. Jadwigi w Legnickim Polu. Duże znaczenie wśród zabytków posiada także gotycki Kościół św. Piotra i Pawła z XIV-XV wieku w Chojnowie. Do interesujących obiektów zaliczyć również należy kościoły w Rosochatej, Studnicy, Goliszowie, Krzywej, Niedźwiedzicach, Prochowicach, Ruji i wiele innych.

Do niezwykle cennych budowli zaliczono osiemnastowieczny wiatrak holenderski w Jerzmanicach (gm. Chojnów) i fragmenty wiatraka-koźlaka w Taczalinie (gm. Legnickie Pole). Ciekawą grupę stanowią zabytki architektury przemysłowej, między innymi zespoły dworców kolejowych w Chojnowie i Miłkowicach oraz cukrownia, papiernia, garbarnia i fabryka rękawiczek w Chojnowie.

Stan techniczny obiektów zabytkowych położonych na terenie powiatu legnickiego jest zróżnicowany. Najlepiej zadbane są obiekty sakralne, w gorszym stanie są obiekty stanowiące własność Skarbu Państwa, gmin i osób fizycznych, chociaż w ostatnim okresie sytuacja uległa zdecydowanej poprawie.

Zabytki ruchome

W ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków ujęto 28 zespołów zabytków ruchomych. Najliczniejsze to wyposażenie kościołów, malowidła ścienne, obrazy i rzeźby, a także nagrobki, epitafia, ołtarze, chrzcielnice, ambony i organy.

Warto również wymienić Kolumnę Łez w Ulesiu z 1664r., renesansowy kominek z 1558r. w pałacu w Kunicach oraz renesansową kratę z XVII wieku w Muzeum w Legnickim Polu.

Na wniosek, złożony w dniu 22 lutego 2010 przez Powiat Legnicki decyzją Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu z dnia 25 marca 2010 roku, rzeźba św. Jana Nepomucena w Pątnówku na terenie gminy Miłkowice została wpisana do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego.

Rzeźba przydrożna św. Jana Nepomucena jest przykładem rzeźby kultowej  z początku XVIII w. i jako dzieło sztuki rzeźbiarskiej stanowi świadectwo minionej epoki. Wykonana z piaskowca rzeźbionego, polichromowanego o wysokości 160 cm jest przykładem warsztatu śląskiego w sztuce rzeźbiarskiej.
Przypomnijmy, że św. Jan Nepomucen urodził się w Pomuku (Nepomuk) koło Pragi. Został uznany świętym w 1729 r. Będąc spowiednikiem królowej Zofii, mimo tortur nie wyjawił tajemnicy spowiedzi królowi czeskiemu Wacławowi IV, który podejrzewał żonę o niewierność. Za nieujawnienie tajemnicy spowiedzi król polecił utopić go w Wełtawie. Św. Jan Nepomucen był patronem mostów, przepraw, opiekunem życia rodzinnego, orędownikiem dobrej spowiedzi, sławy i honoru. Obecnie uznawany za patrona ratowników. Proszono go również o obronę przed obmową, zniesławieniem i pomówieniem. Według tradycji ludowej był świętym, który chronił pola i zasiewy przed powodzią, ale również i suszą. Dlatego figury Jana Nepomucena można spotkać jeszcze dzisiaj przy drogach w sąsiedztwie mostów, rzek, ale również na placach publicznych i kościelnych oraz na skrzyżowaniach dróg.